Pachtrecht in beweging: minister schetst gewenst beeld
Al jaren wordt gesproken over een herziening van het pachtrecht. De afname van het areaal reguliere pachtgronden en het gebrek aan rendementen voor verpachters zijn reeds eerder aanleiding geweest om na te denken over een vrij fundamentele herziening van de pacht. Het is de verschillende betrokken partijen lange tijd niet gelukt om elkaar te vinden. Inmiddels lijkt daar toch schot in de komen, zo blijkt uit de brief van minister Adema aan de Tweede Kamer van 27 januari 2023. Hij schetst daarin een gewenst beeld van de toekomstige pachtwetgeving.
Gedachten omtrent herziening van de pacht
In de brief wordt een duidelijke richting aangegeven die de minister voorstaat. Hieronder geef ik die aan.
Allereerst wordt een fundamentele wijziging voorgestaan van de pachtnormen. Het is de bedoeling om de huidige vrije prijsvorming voor geliberaliseerde grond aan banden te leggen. Overigens zou dit niet gelden voor de teeltpacht. Voortaan is de gedachte om deze aan een maximum te binden.
Daarentegen is het idee om de reguliere pachtprijs veel meer aan de vrije markt over te laten. Het huidige systeem van maximum pachtprijzen wordt dan losgelaten.
De minister kondigt verder aan de eis van het bedrijfsmatige karakter, noodzakelijk om te kunnen spreken over pacht met de daarbij behorende bescherming, verder aan te scherpen. Zo wordt de groep kleine pachters en 'hobbypachters' verder ingeperkt.
Ook de huidige pachtprijzenregeling met sterk schommelende jaarlijkse verhogingen en verlagingen wenst de minister aan te passen zodat pachtprijzen meer gelijkmatig worden aangepast.
De gedachte is daarbij om de huidige regionormering los te laten en in plaats daarvan pachtprijzen veel meer te koppelen aan de grondsoort en het opbrengend vermogen. Ook de regeling om pachtprijzen periodiek op verzoek van partijen te herzien moet worden vereenvoudigd.
Tenslotte zal de reeds ingezette tendens om bij Rijksgronden meer aandacht te schenken aan duurzaamheidseisen verder worden doorgezet en daarbij ook te werken met duurzaamheidseisen.
Vervolg
Het wachten is nu op verdere voorstellen. Al eerder is gebleken dat de herziening van het pachtrecht een taaie kwestie is. Misschien dat het nu eindelijk gaat lukken.
Mr. F.W. (Fred) van Dijk
Adviseur Grondzaken